Patena przy udzielaniu Komunii św.
Zgodnie z Instrukcją św. Kongregacji dla Sakramentów z dnia 26 marca 1929 roku, która została zatwierdzona przez papieża Piusa XI, przy udzielaniu Komunii św., wiernym, oprócz białego obrusa, przepisanego rubrykami mszału, rytuału i ceremoniału biskupiego, należy używać tzw. pateny komunijnej[1].
W myśl powyższej Instrukcji wierni przyjmujący Komunię św., sami sobie podtrzymują patenę pod podbródkiem, i po jej przyjęciu, podają następnej osobie, począwszy od stron lekcji w stronę ewangelii.
Kapłan winien jednak czuwać nad tym by pateny nie przechylano, nie odwracano itd. by w ten sposób zabezpieczyć partykuły znajdujące się na patenie przed zniszczeniem.
Ostatni, w rzędzie, z komunikujących, po przyjęciu Komunii św., patenę podaje kapłanowi, który przenosi ją następnie na stronę lekcji do następnego rzędu komunikujących, a po wykomunikowaniu wszystkich, także kapłan przenosi patenę do ołtarza.
Inaczej przedstawia się nieco sprawa przenoszenia pateny i podtrzymywanie jej przed komunikującymi , gdy Komunii św., udziela biskup (w pontyfikaliach), lub udzielana jest w czasie Mszy św. uroczystej z udziałem diakona lub innego kapłana, który wówczas podtrzymuję patenę.
Jeżeli Komunia św., była udzielana w czasie Mszy św. zbiera się starannie wszystkie cząsteczki eucharystyczne z pateny do kielicha mszalnego, a w przeciwnym razie do puszki[2].
Po dokładnym zebraniu wszystkich dostrzegalnych partykuł eucharystycznych, umieszcza się patenę komunijną w specjalnej bursie, znajdującej się obok tabernakulum, ale nie w tabernaculum.
Zamiast pateny komunijnej nie można dawać do rąk komunikujacych wiernych (laików), pateny konsekrowanej , używanej do Mszy św., w myśl kan. 1306.
Poza tym kapłan udzielający Komunii św. nie możne sam podtrzymać równocześnie patenę, trzymając np. w ręce lewej puszkę i patenę z odpowiednio przystosowanym uchwytem[3].
Wreszcie na zakończenie należy dodać, iż gdyby ze względu na warunki miejscowe zdawałoby się być rzeczą odpowiedniejszą, by patenę komunijną trzymał ministrant, możliwa jest taka praktyka, jak to wynika z odpowiedzi św. Kongregacji dla Sakramentów[4], z dnia 28 października 1930 roku.
Ks. Tadeusz Szwagrzyk
Ruch Biblijny i Liturgiczny (XII) 1959, s.198-199
Przypisy:
1. Por. Ephemerides Liturgicae 44 (1930) 73: "...patina est alhibenda, argento aut metallo inaurato confecta, nullimode tamen artificiosa arte intus exculpta (ut facile sacra fragmenta colligantur)..."
2. Tamże: "Corpuscula vero, quae post Communionem distributam in patina forte extabunt quaeque haud clare esse sacre Hostiae fragmenta, cum oliunde, ex. gr. ex captibus vel vestibus communicantium provenire possint, non in calicem neque in pyxidem iniicientur, ne nausea fiat ipsi sacerdoti celebranti vel alteri sacerdoti qui suo tempore pyxidem puricabit, sed potius immitentur in vasculum super altare positium ad abluendos digitos".
"Quando Communio in leprosorum hospiitis distribuitur sive intrasive extra Missam, necessarium non est ut sacerdos sacrae Hostiae fragmenta in patina extantia, quae forte labia et salivan leprosorum tetigerini, in calicem vel in pyxilem immittat, ob periculum morbi contagiosi contrahendi, sed hoc in casu paretur super altare vasculum cum aqua et stuppa seu gossypio, in quod vasculum purificatio patinae immitatur, eaque, quamprimum fieri poterit, in sacrarium iniiciatur (SCR 19 februarii 1909, Ephm. Liturg., an. 1909, 229-231)".
3. SRC 12 augusti 1854, ad 21.
4. "Dubio Sacra Congregatio respondit quod usus ut patina apponatur, sub mento fidelium ab Acolytho seu missae inserviente nullimode prohibetur ab Instrctione huius S. Congregationis Dominus Salvator dummodo tamen hic in usu patinae requisitam servet diligentiam eandem sursum ac decorsum non flectens ne fragmenta disperdantur". Ta sama Kongregacja 23 stycznia 1931. "Quo facilior autem fieret patinae usus, haec S. Congregatio non semel declaravit, eius menti esse conforme pisam patinam porrigi et supter mentum fidelium poni a clerico seu acolytho sacerloti inserviente".
Zgodnie z Instrukcją św. Kongregacji dla Sakramentów z dnia 26 marca 1929 roku, która została zatwierdzona przez papieża Piusa XI, przy udzielaniu Komunii św., wiernym, oprócz białego obrusa, przepisanego rubrykami mszału, rytuału i ceremoniału biskupiego, należy używać tzw. pateny komunijnej[1].
W myśl powyższej Instrukcji wierni przyjmujący Komunię św., sami sobie podtrzymują patenę pod podbródkiem, i po jej przyjęciu, podają następnej osobie, począwszy od stron lekcji w stronę ewangelii.
Kapłan winien jednak czuwać nad tym by pateny nie przechylano, nie odwracano itd. by w ten sposób zabezpieczyć partykuły znajdujące się na patenie przed zniszczeniem.
Ostatni, w rzędzie, z komunikujących, po przyjęciu Komunii św., patenę podaje kapłanowi, który przenosi ją następnie na stronę lekcji do następnego rzędu komunikujących, a po wykomunikowaniu wszystkich, także kapłan przenosi patenę do ołtarza.
Inaczej przedstawia się nieco sprawa przenoszenia pateny i podtrzymywanie jej przed komunikującymi , gdy Komunii św., udziela biskup (w pontyfikaliach), lub udzielana jest w czasie Mszy św. uroczystej z udziałem diakona lub innego kapłana, który wówczas podtrzymuję patenę.
Jeżeli Komunia św., była udzielana w czasie Mszy św. zbiera się starannie wszystkie cząsteczki eucharystyczne z pateny do kielicha mszalnego, a w przeciwnym razie do puszki[2].
Po dokładnym zebraniu wszystkich dostrzegalnych partykuł eucharystycznych, umieszcza się patenę komunijną w specjalnej bursie, znajdującej się obok tabernakulum, ale nie w tabernaculum.
Zamiast pateny komunijnej nie można dawać do rąk komunikujacych wiernych (laików), pateny konsekrowanej , używanej do Mszy św., w myśl kan. 1306.
Poza tym kapłan udzielający Komunii św. nie możne sam podtrzymać równocześnie patenę, trzymając np. w ręce lewej puszkę i patenę z odpowiednio przystosowanym uchwytem[3].
Wreszcie na zakończenie należy dodać, iż gdyby ze względu na warunki miejscowe zdawałoby się być rzeczą odpowiedniejszą, by patenę komunijną trzymał ministrant, możliwa jest taka praktyka, jak to wynika z odpowiedzi św. Kongregacji dla Sakramentów[4], z dnia 28 października 1930 roku.
Ks. Tadeusz Szwagrzyk
Ruch Biblijny i Liturgiczny (XII) 1959, s.198-199
Przypisy:
1. Por. Ephemerides Liturgicae 44 (1930) 73: "...patina est alhibenda, argento aut metallo inaurato confecta, nullimode tamen artificiosa arte intus exculpta (ut facile sacra fragmenta colligantur)..."
2. Tamże: "Corpuscula vero, quae post Communionem distributam in patina forte extabunt quaeque haud clare esse sacre Hostiae fragmenta, cum oliunde, ex. gr. ex captibus vel vestibus communicantium provenire possint, non in calicem neque in pyxidem iniicientur, ne nausea fiat ipsi sacerdoti celebranti vel alteri sacerdoti qui suo tempore pyxidem puricabit, sed potius immitentur in vasculum super altare positium ad abluendos digitos".
"Quando Communio in leprosorum hospiitis distribuitur sive intrasive extra Missam, necessarium non est ut sacerdos sacrae Hostiae fragmenta in patina extantia, quae forte labia et salivan leprosorum tetigerini, in calicem vel in pyxilem immittat, ob periculum morbi contagiosi contrahendi, sed hoc in casu paretur super altare vasculum cum aqua et stuppa seu gossypio, in quod vasculum purificatio patinae immitatur, eaque, quamprimum fieri poterit, in sacrarium iniiciatur (SCR 19 februarii 1909, Ephm. Liturg., an. 1909, 229-231)".
3. SRC 12 augusti 1854, ad 21.
4. "Dubio Sacra Congregatio respondit quod usus ut patina apponatur, sub mento fidelium ab Acolytho seu missae inserviente nullimode prohibetur ab Instrctione huius S. Congregationis Dominus Salvator dummodo tamen hic in usu patinae requisitam servet diligentiam eandem sursum ac decorsum non flectens ne fragmenta disperdantur". Ta sama Kongregacja 23 stycznia 1931. "Quo facilior autem fieret patinae usus, haec S. Congregatio non semel declaravit, eius menti esse conforme pisam patinam porrigi et supter mentum fidelium poni a clerico seu acolytho sacerloti inserviente".