Po śmierci Mahometa, która dla jego wiernych była zdarzeniem nieoczekiwanym, zaczęły się spory o jego następcę czyli kalifa. Pierwszym kalifem był przyjaciel Mahometa Abu Bekr, któremu udało się zgnieść powstania wewnątrz Islamu i zabrać się do podboju zewnętrznego. Drugim kalifem był Omar, który zdobył Egipt, Syrię, Persję, Mezopotamię. Po zamordowaniu Omara kalifem był Othman, za którego czasów znaczenie religijne kalifatu całkiem upadło, bo Othman dbał tylko o swoich krewnych i przyjaciół, zamiast o wiarę. Po zamordowaniu Othmana kalifem miał właściwie być Ali, przybrany syn proroka i mąż jego córki Fatimy, ale Omajadzi zrewoltowali się przeciw niemu, rzekomo w tym celu, aby pomścić śmierć Othomana. Ali im uległ i w walce orężnej i w pertraktacjach. Kalifat Omajadów (661-750) jest czasem zbytku; wiara ustąpiła na plan drugi przed względami politycznymi i wygodami monarchy. Na zewnątrz jednak i w tych czasach zachodziły zdobycze: ok. 700 r. wtargnęli mahometanie do Turkiestanu i Indii, w 711 r. zdobyto Hiszpanię. Kultura arabska doszła do rozkwitu w Bagdadzie i w Hiszpanii.

Do Chin dostał się Islam ok. 630 r., pozostając tam jednak czymś obcym. Nie wiadomo dokładnie, kiedy mahometanizm dostał się do Afryki, ale już ok. 1100 r. istnieją tam wielkie państwa mahometańskie w Sudanie, a ok. 1400 r. cała Afryka od Senegalu do Nilu jest mahometańska. W XIX w. i za naszych czasów znów czyni postępy w pogańskiej Afryce. Azję Mniejszą pozyskali dla Islamu tureccy Seldżukowie w XI w.; w tym samym czasie Islam przyjęła też Azja centralna. Wyspy indonezyjskie przeszły na Islam już przed XIII w., w XVI stuleciu nawrócili się Tatarzy, w XVIII w. Kirgizi, w XIX inne plemiona syberyjskie i mongolsko-europejskie. W Indiach zasadniczy podbój polityczny nastąpił od XII w., potem jeszcze raz w XVII i XVIII stuleciu. Państwo tzw. Mogułów wielkich ze stolicą w Delhi jest tu środowiskiem religijnym i kulturalnym. W Europie pochód Arabów z Hiszpanii zatrzymał Karol Martell pod Tours i Poitiers (732 r.), a koniec panowania Islamu na zachodzie Europy wyznacza zdobycie królestwa Granady (1492 r.). Na wschodzie Europy Turcy zdobyli co prawda Konstantynopol (1453 r.), ale obrona ze strony Polski, Austrii i miast włoskich zdołała zatrzymać dalszy ich pochód, zakończony ich klęską pod Wiedniem (1683 r.). Odtąd Islam w Europie jest w defensywie, czyni jednak postępy w Afryce i w Azji, zwłaszcza wśród Malajów, i jest po chrześcijaństwie najsilniejszą religią na świecie.