Dla konwertytów z prawosławia.
(Aby wykluczyć wszelką wątpliwość, zwracamy uwagę, że mówiąc o prawosławnych rozumiemy tu zawsze prawosławnych niekatolików, czyli schizmatyków)
Różnice dogmatyczne (czyli zasadnicze) są następujące:
O tym, że Duch Święty pochodzi od Boga Ojca i Syna Bożego, dowodzą słowa Jezusa Chrystusa w ewangelii św. Jana:
"Gdy jednak przyjdzie Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie" (J 15, 26). "On Mnie otoczy chwałą, ponieważ z mojego weźmie i wam objawi. Wszystko, co ma Ojciec, jest moje. Dlatego powiedziałem, że z mojego weźmie i wam objawi" (J 16, 14-15).
Ta więc właściwość Boga Ojca, że Duch Św. od niego pochodzi, jest zarazem właściwością. Syna Bożego, bo "wszystko, co ma Ojciec, jest moje". - Z tych zaś słów: "Z mojego weźmie..." wynika, że skoro Duch Św. całą swą istotę otrzymuje od Syna, musi więc pochodzić od Syna Bożego.
Wyrażenie Ojców Kościoła wschodniego, że Duch Św. pochodzi od Ojca przez Syna, zawiera tę samą naukę, albowiem Syn i Ojciec są jedno, według słów Pana Jezusa: "Ja i Ojciec jedno jesteśmy" (J 10, 30).
5. Co więc powinien konwertyta uznać w nauce o pochodzeniu Ducha Św.?
Kto z prawosławia zamierza powrócić do jedności katolickiej, powinien uznać jako prawdę wiary, że Duch Święty pochodzi od Boga Ojca i Syna Bożego.
6. Jakie są dowody na to, że Jezus Chrystus ustanowił św. Piotra głową Kościoła?
Tego, że Jezus Chrystus ustanowił Piotra św. głową Kościoła, dowodzą słowa samego Zbawiciela, skierowane do samego Piotra:
"Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie" (Mt 16, 18-19).
"Paś baranki moje... Paś owce moje"... (J 21, 15-17).
"Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj twoich braci" (Łk 22, 32).
Z powyższych słów Pisma św. wynika, że skoro Chrystus Pan postanowił, aby Kościół jego trwał aż do końca wieków (Mt 28, 20) - czemu prawosławni nie przeczą - to tym samym najwyższa władza, udzielona Piotrowi, musi być wiekuista, to jest musi przechodzić na jego następców. Następcami zaś św. Piotra na jego stolicy są bezsprzecznie biskupi rzymscy.
Historia świadczy, że już w pierwszych trzech wiekach (jak równie w następnych), uznawano najwyższą władzę biskupa rzymskiego, uciekając się doń o rozstrzygnięcie lub potwierdzenie spornej nauki.
Nawet wówczas, kiedy jeszcze żył w Efezie św. Jan, apostoł i ewangelista, sprawy kościelne w Koryncie rozstrzygał i załatwiał św. Klemens rzymski, papież, a jego słuchano jako najwyższej głowy Kościoła.
7. Czy mamy na to dowody, że Kościół wschodni uznawał początkowo papieża następcą św. Piotra i najwyższą głową całego Kościoła?
Tak jest, w dziejach Kościoła znajdujemy wiele dowodów, stwierdzających, że Kościół wschodni uznawał papieża następcą św. Piotra i najwyższą głową całego Kościoła.
Nieomylność to nie jest bezgrzeszność, jak błędnie tłumaczą niektórzy prawosławni, mówiąc o nieomylności papieża. Nieomylność papieża według nauki Kościoła rzymskokatolickiego polega na tym, że kiedy papież, jako najwyższy nauczyciel i pasterz wydaje dla całego Kościoła orzeczenia w nauce wiary i obyczajów, w tych rzeczach nie może się mylić.
O tym, że Kościołowi katolickiemu w ogóle, a w szczególności papieżowi wydającemu orzeczenia w nauce wiary i obyczajów dla całego Kościoła mocą swego najwyższego urzędu, przysługuje dar nieomylności, wiemy ze słów Jezusa Chrystusa wypowiedzianych do Piotra św. i jego następców: "Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą" (Mt 16, 18). - "Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj twoich braci" (Łk 22, 32). "Paś baranki moje... Paś owce moje..." (J 21, 15-17). - "Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze - Ducha Prawdy, którego świat przyjąć nie może, ponieważ Go nie widzi ani nie zna. Ale wy Go znacie, ponieważ u was przebywa i w was będzie" (J 14, 16-17). - "A oto ja jestem z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata" (Mt 28, 20).
Dar nieomylności przysługuje Kościołowi katolickiemu także wówczas, kiedy biskupi razem z papieżem nauczają wiernych, w co mają wierzyć i jak mają żyć.
9. Kiedy kościół greckowschodni odpadł od jedności z Rzymem?
Kościół greckowschodni odpadł od Kościoła rzymskokatolickiego za patriarchy Michała Cerulariusza w roku 1054.
10. Kiedy kościół greckowschodni zjednoczył się ponownie z Kościołem rzymskokatolickim?
Kościół greckowschodni zjednoczył się z Kościołem rzymskokatolickim:wstecz | spis treści | dalej
(Aby wykluczyć wszelką wątpliwość, zwracamy uwagę, że mówiąc o prawosławnych rozumiemy tu zawsze prawosławnych niekatolików, czyli schizmatyków)
1. Które artykuły wiary katolickiej wyznają prawosławni niekatolicy?
Prawosławni (niekatolicy) wyznają następujące artykuły wiary katolickiej:
- że jest jeden Bóg;
- że są trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty;
- że druga Osoba Boska stała się człowiekiem, aby nas przez śmierć krzyżową odkupić i wiecznie zbawić;
- że Jezus Chrystus ustanowił Kościół św. i jest jego głową niewidzialną;
- że łaska Boska jest do zbawienia koniecznie potrzebna i że tę łaskę otrzymujemy przede wszystkim przez sakramenty św.;
- że Jezus Chrystus ustanowił siedem sakramentów św.: chrzest, bierzmowanie, Ciało i Krew Pańską, pokutę, ostatnie namaszczenie, kapłaństwo i małżeństwo;
- że Pan Bóg jest sędzią sprawiedliwym, który za dobre niebem nagradza, a za złe piekłem karze.
Różnice dogmatyczne (czyli zasadnicze) są następujące:
- Prawosławie uczy, że Duch Święty pochodzi jedynie tylko od Boga Ojca, według zaś nauki Kościoła katolickiego Duch Święty pochodzi od Ojca i Syna Bożego. Ojcowie Kościoła wschodniego przyjmują jednak tę naukę, że Duch Św. pochodzi od Ojca przez Syna Bożego. Chociaż wyrażają to, że Duch Św. pochodzi od Ojca przez Syna, to jednak oznacza to - bez zmiany istoty rzeczy - że Duch Św. pochodzi od Ojca i Syna ("Filioque").
- Prawosławie tu i ówdzie przyznaje, że biskup rzymski co do godności zajmuje to samo miejsce, co patriarcha konstantynopolski, antiocheński, jerozolimski i aleksandryjski, według zaś nauki Kościoła rzymskokatolickiego biskup rzymski, tj. papież jest prawowitym następcą świętego Piotra, a jako taki jest najwyższą widzialną głową całego Kościoła powszechnego.
- Prawosławie zaprzecza istnieniu czyśćca, a raczej zaprzecza istnienia ognia czyśćcowego. - Kościół rzymskokatolicki zaś zalicza naukę o czyśćcu do artykułów wiary. Prawdę zaś o istnieniu ognia czyśćcowego zalicza Kościół katolicki do nauki kościelnej. W praktyce prawosławni uznają pewnego rodzaju oczyszczenie dusz po śmierci (błąkanie się dusz do 40 dni po śmierci), czyli tzw. mytarstwo, tj. spłacanie myta (za grobem) zasługami świętych za nie odpokutowane grzechy. W praktyce modlą się za zmarłych.
- Prawosławie zaprzecza prawdzie Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, - Kościół rzymskokatolicki zaś naukę tę przyjmuje jako artykuł wiary.
- Według niektórych teologów Kościoła greckowschodniego konsekracja przy ofierze Mszy św. odbywa się w czasie tzw. "epiklezy", tj. w chwili, kiedy kapłan modli się do Ducha Św. prosząc, aby przeistoczył dary (chleb i wino) w Ciało i Krew Pańską. - Według nauki Kościoła rzymskokatolickiego, konsekracja odbywa się w chwili, kiedy kapłan wymawia słowa: "To jest Ciało moje", "To jest Krew Moja".
- Prawosławie uczy, że chrztu należy udzielać przez trzykrotne zanurzanie w wodzie, - według zaś nauki Kościoła rzymskokatolickiego można chrztu udzielać bądź to przez zanurzenie, bądź przez polewanie wodą, bądź przez pokropienie.
- Prawosławie uczy, że do ofiary mszy św. należy używać chleba kwaszonego; - według nauki Kościoła rzymskokatolickiego do ofiary Mszy św. wolno używać chleba bądź to kwaszonego, bądź to przaśnego, (stosownie do odnośnego obrządku).
- Prawosławie uczy, że Komunii św. należy udzielać pod postaciami chleba i wina; - według nauki Kościoła rzymskokatolickiego można udzielać Komunii św. bądź to pod postaciami chleba i wina, bądź tylko pod postacią chleba (stosownie do odnośnego obrządku).
O tym, że Duch Święty pochodzi od Boga Ojca i Syna Bożego, dowodzą słowa Jezusa Chrystusa w ewangelii św. Jana:
"Gdy jednak przyjdzie Pocieszyciel, którego Ja wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie świadczył o Mnie" (J 15, 26). "On Mnie otoczy chwałą, ponieważ z mojego weźmie i wam objawi. Wszystko, co ma Ojciec, jest moje. Dlatego powiedziałem, że z mojego weźmie i wam objawi" (J 16, 14-15).
Ta więc właściwość Boga Ojca, że Duch Św. od niego pochodzi, jest zarazem właściwością. Syna Bożego, bo "wszystko, co ma Ojciec, jest moje". - Z tych zaś słów: "Z mojego weźmie..." wynika, że skoro Duch Św. całą swą istotę otrzymuje od Syna, musi więc pochodzić od Syna Bożego.
Wyrażenie Ojców Kościoła wschodniego, że Duch Św. pochodzi od Ojca przez Syna, zawiera tę samą naukę, albowiem Syn i Ojciec są jedno, według słów Pana Jezusa: "Ja i Ojciec jedno jesteśmy" (J 10, 30).
5. Co więc powinien konwertyta uznać w nauce o pochodzeniu Ducha Św.?
Kto z prawosławia zamierza powrócić do jedności katolickiej, powinien uznać jako prawdę wiary, że Duch Święty pochodzi od Boga Ojca i Syna Bożego.
6. Jakie są dowody na to, że Jezus Chrystus ustanowił św. Piotra głową Kościoła?
Tego, że Jezus Chrystus ustanowił Piotra św. głową Kościoła, dowodzą słowa samego Zbawiciela, skierowane do samego Piotra:
"Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie" (Mt 16, 18-19).
"Paś baranki moje... Paś owce moje"... (J 21, 15-17).
"Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj twoich braci" (Łk 22, 32).
Z powyższych słów Pisma św. wynika, że skoro Chrystus Pan postanowił, aby Kościół jego trwał aż do końca wieków (Mt 28, 20) - czemu prawosławni nie przeczą - to tym samym najwyższa władza, udzielona Piotrowi, musi być wiekuista, to jest musi przechodzić na jego następców. Następcami zaś św. Piotra na jego stolicy są bezsprzecznie biskupi rzymscy.
Historia świadczy, że już w pierwszych trzech wiekach (jak równie w następnych), uznawano najwyższą władzę biskupa rzymskiego, uciekając się doń o rozstrzygnięcie lub potwierdzenie spornej nauki.
Nawet wówczas, kiedy jeszcze żył w Efezie św. Jan, apostoł i ewangelista, sprawy kościelne w Koryncie rozstrzygał i załatwiał św. Klemens rzymski, papież, a jego słuchano jako najwyższej głowy Kościoła.
7. Czy mamy na to dowody, że Kościół wschodni uznawał początkowo papieża następcą św. Piotra i najwyższą głową całego Kościoła?
Tak jest, w dziejach Kościoła znajdujemy wiele dowodów, stwierdzających, że Kościół wschodni uznawał papieża następcą św. Piotra i najwyższą głową całego Kościoła.
- Synod w Sardyce, dzisiejszej Sofii (stolicy Bułgarii), orzekł w 344 r., że przeciw wyrokowi synodu prowincjonalnego można się odwołać do papieża.
- Na soborze efeskim (431 r.) przewodniczy w imieniu papieża Cyryl Aleksandryjski, a sobór przyjmuje posłusznie wyrok papieski, wydany przeciw Nestoriuszowi.
- Na soborze chalcedońskim (451 r.) przewodniczą również legaci papiescy, a sam sobór udaje się do papieża Leona W. z prośbą o zatwierdzenie swoich uchwał. Tej jednak uchwały soboru, że po Rzymie drugie miejsce zajmuje nie Aleksandria, ale Konstantynopol, papież nie zatwierdził, a kościół greckowschodni w owym czasie odmowę tę posłusznie przyjął. Później dopiero papież Innocenty III nadał patriarsze carogrodzkiemu ten przywilej.
- Na trzecim soborze konstantynopolitańskim (680 r.) odbytym również pod przewodnictwem legatów papieskich, ojcowie soboru sprawę celibatu pozostawiają papieżowi Agatanowi do rozstrzygnięcia, a gdy on głos zabrał, orzekają: "Przez usta Agatona Piotr przemówił".
- W liście uwierzytelniającym, przydanym do dokumentów drugiego soboru nicejskiego (787 r.), patriarcha Tarazjusz prosi papieża Hadriana, aby zabrał głos przeciw symonii - dodając: "a słowu ust Twoich będziemy posłuszni".
- W 859 r. prosi Focjusz papieża Mikołaja, aby go zatwierdził jako patriarchę, tudzież aby wysłał legatów do Carogrodu z nakazem, ażeby odtąd pod posłuszeństwem należnym papieżowi nie wybierano biskupów spośród świeckiego duchowieństwa. Po śmierci patriarchy Ignacego w 877 r. Focjusz ponowił prośbę, a papież Jan VIII uznał go wówczas patriarcha. Focjusz mimo tego dalej pracował nad podkopaniem jedności kościelnej.
- Patriarcha Eustazjusz prosi papieża Jana XIX o przywilej, aby kościół carogrodzki na własnym swym terytorium mógł zwać się ekumenicznym, podobnie jak Kościołowi rzymskiemu przysługuje prawo do tego tytułu na całym świecie.
Nieomylność to nie jest bezgrzeszność, jak błędnie tłumaczą niektórzy prawosławni, mówiąc o nieomylności papieża. Nieomylność papieża według nauki Kościoła rzymskokatolickiego polega na tym, że kiedy papież, jako najwyższy nauczyciel i pasterz wydaje dla całego Kościoła orzeczenia w nauce wiary i obyczajów, w tych rzeczach nie może się mylić.
O tym, że Kościołowi katolickiemu w ogóle, a w szczególności papieżowi wydającemu orzeczenia w nauce wiary i obyczajów dla całego Kościoła mocą swego najwyższego urzędu, przysługuje dar nieomylności, wiemy ze słów Jezusa Chrystusa wypowiedzianych do Piotra św. i jego następców: "Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą" (Mt 16, 18). - "Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj twoich braci" (Łk 22, 32). "Paś baranki moje... Paś owce moje..." (J 21, 15-17). - "Ja zaś będę prosił Ojca, a innego Pocieszyciela da wam, aby z wami był na zawsze - Ducha Prawdy, którego świat przyjąć nie może, ponieważ Go nie widzi ani nie zna. Ale wy Go znacie, ponieważ u was przebywa i w was będzie" (J 14, 16-17). - "A oto ja jestem z wami po wszystkie dni aż do skończenia świata" (Mt 28, 20).
Dar nieomylności przysługuje Kościołowi katolickiemu także wówczas, kiedy biskupi razem z papieżem nauczają wiernych, w co mają wierzyć i jak mają żyć.
9. Kiedy kościół greckowschodni odpadł od jedności z Rzymem?
Kościół greckowschodni odpadł od Kościoła rzymskokatolickiego za patriarchy Michała Cerulariusza w roku 1054.
10. Kiedy kościół greckowschodni zjednoczył się ponownie z Kościołem rzymskokatolickim?
Kościół greckowschodni zjednoczył się z Kościołem rzymskokatolickim:
- Na drugim synodzie w Lyonie w 1274 r., na którym Grecy uznali papieża jako głowę powszechnego Kościoła.
- Na soborze florenckim w 1439 r., który orzekł, że Stolica Apostolska i papież, czyli biskup rzymski, posiadają najwyższą władzę w całym świecie i że tenże papież jest następcą św. Piotra, namiestnikiem Chrystusowym i głową całego Kościoła, Ojcem i najwyższym nauczycielem całego chrześcijaństwa. Jemu w osobie św. Piotra dał Jezus Chrystus najwyższą władzę pasterską, nauczycielską i władzę rządzenia całym Kościołem, jak to orzekają sobory powszechne i kanony święte. Uchwałę tę podpisali biskupi greccy i metropolita Rusi. Zjednoczenie to jednak nie było trwałe i powszechne, nie objęło wszystkich kościołów schizmatyckich.