Kościół rzymsko-katolicki posiada te cztery znamiona.

Jedność Kościoła Katolickiego

1. Jeden tylko Kościół rzymsko-katolicki posiada te cztery cechy, jakie Kościołowi Swemu nadał Boski Zbawiciel. Kościół rzymsko-katolicki jest jeden:

1. W wierze. Kościół Katolicki głosi światu nieustannie jedną i tę samą naukę, którą przeciwstawia rozmaitym błędnym teoriom i doktrynom religijnym. W ciągu wieków nauka Kościoła nie uległa żadnym przeobrażeniom, a świadectwem jej tożsamości są symbole wiary, Pisma Ojców Kościoła, orzeczenia papieży i liturgia.
   Św. Ireneusz tak pisze: "Choć języki na ziemi są różne, to jednak treść tradycji jest jednakowa. Kościoły założone w Germanii wierzą i uczą, nie inaczej, jak te, które istnieją w Iberii lub Galii, na Wschodzie lub w Egipcie i Libii. Jak słońce na całym świecie jest to samo, tak światło prawdy świeci wszędzie, oświecając wszystkich, co do jej poznania dojść pragną" (Adv. haer. 1, 10, 1).
   
2. W czci zewnętrznej. Na całej kuli ziemskiej, od bieguna do bieguna, wśród rozmaitych ludów o różnej kulturze, odprawia się nieustannie ta sama ofiara Mszy św., sprawują się te same Sakramenty święte. Miliony dusz w rozmaitych językach wielbią w jednakowy sposób Boga.
   
3. We władzy zwierzchniej. Wszyscy wierni uznają władzę zwierzchnią w sprawach wiary swych duszpasterzy i biskupów i wszyscy pozostają w łączności z biskupem rzymskim, papieżem, któremu podlegają, jako jedynej widzialnej głowie całego Chrystusowego Kościoła.

2. "Poza Kościołem nie ma zbawienia". Zdanie "poza Kościołem nie ma zbawienia" znaczy w myśli teologicznej tylko to, że gdy ktokolwiek zostaje zbawiony, dzieje się to zawsze w związku z istnieniem i życiem Kościoła. Chrystus bowiem umarł na krzyżu za wszystkich ludzi i dla wszystkich ludzi założył Swój Kościół. Toteż jakkolwiek Kościół tylko część ludzkości obejmuje, dziś i w historii, reszta zaś albo żyje nie znając Kościoła, albo też widząc go nie rozumie, że to jest właśnie Kościół prawdziwy, niezbędny do zbawienia, to jednak Kościół od początku swego istnienia, dla całej ludzkości pełni swe funkcje, żyjąc życiem łaski, jako nadprzyrodzony organizm całej ludzkości, odtwarzając na płaszczyźnie nadprzyrodzonej tę jedność, którą ludzkość na płaszczyźnie przyrodzonej utraciła.

Świętość Kościoła Katolickiego

1. Ideał świętości w Kościele. Kościół Katolicki posiada rzeczywiście znamię świętości, bo głosi świętą naukę, skłania wiernych do usilnej pracy nad sobą, nad wewnętrznym uświęceniem, stawia im przed oczy ideał najwyższej świętości. - Każe praktykować cnoty pokory, umartwienia i miłości wszystkich ludzi, a między nimi nawet najzaciętszych nieprzyjaciół. Zaleca pełnienie rad ewangelicznych.

2. Środki uświęcenia. Kościół posiada środki uświęcające, są nimi: myśl o odpowiedzialności przed Bogiem oraz święte Sakramenty.

1. Myśl o odpowiedzialności: dobro, jakie człowiek czyni, nie pozostaje bez wynagrodzenia, a zło, jakie popełnia, nie ujdzie mu bezkarnie. Kto współpracuje z porządkiem moralnym w sobie i w drugich, tego pozaświatowy los będzie szczęśliwy; przeciwnie, tego kto niszczy ten porządek, czeka kara wieczna. Ta myśl jest potężną pobudką moralną do dobrego życia.
   
2. Za pomocą środków uświęcających, jak Sakramenty święte i ofiara Mszy św., Kościół umacnia człowieka łaską Bożą i uzdalnia do życia wyższego, nadprzyrodzonego. Wierność, z jaką Kościół przechowuje i rozdziela środki uświęcające, jest jawnym dowodem ducha świętości, który go ożywia.

Świętość Kościoła nie polega na świętości wszystkich jego członków, gdyż Chrystus Pan sam porównuje Swój Kościół z rolą, na której obok pszenicy rośnie i kąkol, z siecią, w której są dobre i złe ryby (Mat. 13). I wśród katolików obok wielkich świętych żyją wielcy grzesznicy, ponieważ nie chcą żyć i postępować zgodnie z nakazami Boskiego Zbawiciela.

3. Urzeczywistnienie ideału świętości. W Kościele Katolickim urzeczywistnia się ideał świętości. Szczególniejszym zaś objawem tego urzeczywistnienia są liczne zastępy Męczenników i Świętych. Męczennicy są najwonniejszym kwiatem na życiowym drzewie Kościoła.
O liczbie męczenników spotykamy wiadomość u chrześcijańskich i pogańskich pisarzy oraz w aktach i wyrokach sądów pogańskich. Nie podobna ustalić dokładnej ich liczby, lecz jej wysokość idzie w miliony, a tym samym-wymownie świadczy o nadzwyczajnej świętości Kościoła.
Święci pierwszych wieków znaleźli godnych następców w tak świetlanych postaciach, jak św. Ambroży, św. Leon Wielki, św. Grzegorz Wielki, św. Augustyn, św. Franciszek z Asyżu, św. Tomasz z Akwinu. W czasach późniejszych występują tacy wielcy święci, jak św. Ignacy Loyola, św. Franciszek Ksawery, św. Alojzy, św. Stanisław Kostka - uosobienie dziewiczej czystości, św. Wincenty a Paulo i św. Alfons Liguori.

4. Nadziemskie męstwo męczenników. Odważne wyznanie swej wiary, nieugięta stałość, nadprzyrodzona miłość nieprzyjaciół, a nawet katów, cechowały chrześcijańskich męczenników. Historia nam podaje, że na tortury i stos wleczono bezbronnych starców, wątle dziewice i niewinne dziatki. Jedno słowo zaparte mogło ich uczynić wolnymi, lecz oni wiarę wyżej cenili niż własne życie i umierali z imieniem Chrystusa na ustach. Inni modlili się za swych nieprzyjaciół (św. Szczepan, św. Polikarp, św. Wawrzyniec). Św. Andrzej Apostoł jeszcze z krzyża głosił kazanie.

Powszechność Kościoła Katolickiego

Pojęcie powszechności. Już sama nazwa Kościoła Katolickiego wskazuje na jego charakter powszechny. Swój początek zawdzięcza Chrystusowi Panu; przetrwał wszystkie wieki - ma więc powszechność w czasie; rozszerzał się i rozszerza po wszystkich zakątkach ziemi, a więc posiada powszechność w przestrzeni.

1. Powszechność w czasie. Pomimo niedostatecznych środków i niepomyślnych warunków rozwoju, pomimo licznych herezji, jakie w każdym wieku czyhały na jego zgubę, pomimo pychy cezarów rzymskich, cesarzy niemieckich, knowań królów francuskich i wielkiego zgorszenia w czasach niewoli awiniońskiej Kościół Katolicki rozwijał się bezustannie i aż do skończenia wieków będzie głosił naukę Chrystusową i prowadził ludzi do zbawienia.
   
2. Powszechność w przestrzeni. W przestrzeni Kościół Katolicki rozszerzał się zadziwiająco szybko, zwłaszcza w pierwszych wiekach.

Kościół rzymsko-katolicki jest apostolski

1. Przechowanie nauki apostolskiej. Od czasów najdawniejszych aż do obecnych przechował on w całości naukę wiary, którą głosili Apostołowie. Łatwo się o tym można przekonać, porównując obecne wyznanie wiary katolickiej z symbolami pierwszych wieków.

2. Udzielanie Sakramentów św. Kościół rzymski udziela tych samych Sakramentów świętych, których z ustanowienia Chrystusa udzielali Apostołowie. Mamy na to liczne dowody w dziełach pisarzy kościelnych i Ojców Kościoła, którzy żyli w bezpośredniej styczności z okresem apostolskim.

3. Ustrój Kościoła Katolickiego jest pochodzenia apostolskiego. Historia Kościoła wykazuje jego łączność z Apostołami, a poszczególne gminy chrześcijańskie wymieniają Apostołów lub ich następców jako swych założycieli (Rzym przez św. Piotra i Pawła, Efez przez św. Jana, Aleksandria przez św. Marka). Biskupi rzymscy, jako następcy św. Piotra, tworzą nieprzerwany łańcuch, którego poszczególnymi ogniwami są imiona bezpośrednio następujących po sobie papieży.
Wszystkie te dowody stwierdzają również, że Kościół Katolicki jest instytucją widzialną. Widzialny był Zbawiciel ze Swymi uczniami, widzialnymi byli "Piotr i jedenastu" z nawróconymi do wiary; widzialny był Kościół na pierwszym soborze Apostołów; widzialne były także poszczególne gminy, jakie Apostołowie zakładali. Od tamtych czasów aż po dziś dzień widzialny był i jest Kościół Katolicki, którego rozwój i działalność podobnie jak i każdego innego zrzeszenia ludzkiego śledzi i kreśli historia.

4. Prawdziwość Kościoła Katolickiego. Kościół rzymskokatolicki jest tedy prawdziwym, ustanowionym przez Chrystusa Kościołem, ponieważ on jeden posiada znamiona przysługujące Kościołowi Chrystusa. Żadne z wyznań lub stowarzyszeń religijnych poza katolicyzmem ich nie posiada. Nie mają najwyższego zwierzchnika, ani jedności w nauce; nie mogą stwierdzić cudami świętości swych członków; powstały znacznie później, oddzielając się od Kościoła Katolickiego; nie posiadają wreszcie nauki apostolskiej. Niesłusznie tedy przywłaszczają sobie nazwę Kościoła Chrystusowego.

wstecz | spis treści | dalej